Rządowa odpowiedź na wyrok TK w sprawie SK 140/20

Rządowa odpowiedź na wyrok TK w sprawie SK 140/20

Przeliczenie wysokości emerytur to ważny temat ostatnich miesięcy. Według wyroku TK w sprawie SK 140/20 podwyżki i wyrównania są przewidziane dla osób, które przeszły na emeryturę wcześniejszą przed 6 czerwca 2012 roku, a później na emeryturę powszechną przyznawaną po 1 stycznia 2013 roku – po czym dowiedziały się, że ich świadczenia emerytalne zostały obniżone.

Trybunał Konstytucyjny uznał to za działanie, które narusza Konstytucję RP. Według TK odliczanie od kapitału emerytalnego kwot emerytur wcześniejszych jest niezgodne z Konstytucją. W rezultacie emeryci zwracają się do ZUS o ponowne przeliczenie emerytury, powołując się właśnie na wyrok TK.

Mamy dla Was najnowsze informacje w tej sprawie. Kilka dni temu na stronie rządowej opublikowano projekt ustawy, która ma poniekąd „wprowadzić” wyrok w życie. Czy to dobrze, czy źle dla emerytów? Jakich zmian można się spodziewać? Czy wysokość świadczeń emerytalnych przyznanych na podstawie Ustawy będzie taka sama, jak w przypadku wygranej sprawy sądowej? Wyjaśniamy.

Nowa ustawa emerytalna. Rządowa odpowiedź na wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie SK 140/20

Kilka dni temu (3 marca 2025 r.) na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów opublikowano założenia projektu ustawy o ustalaniu wysokości emerytur z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ustawa ta ma „wykonać” dotąd nieopublikowany w Dzienniku Ustaw wyrok TK z 4 czerwca 2024 roku w sprawie SK 140/20.

Co ciekawe, owa specustawa przeliczeniowa w ogóle o tym wyroku nie wspomina, ponieważ oficjalnie nie jest on uznawany przez Rząd. Mimo to, do przeliczenia wysokości emerytur dochodzi już teraz, gdyż wyrok TK stosuje się w większości polskich sądów.

Specustawa przeliczeniowa a podwyżki bieżących świadczeń emerytalnych

Aktualnie wyrok Trybunału Konstytucyjnego w sprawie SK 140/20 jest podstawą wniosków tysięcy emerytów, którzy żądają ponownego przeliczenia emerytury. Sprawy trafiają przed sąd, ponieważ ZUS odmawia stosowania tego wyroku.

Przypominamy: pomimo, że wyrok TK nie został opublikowany w Dzienniku Ustaw, waloryzacja składek emerytalnych i wzrost wysokości emerytur jest faktem. Nasza Kancelaria już teraz pomaga emerytom uzyskać nową wysokość emerytury (waloryzację świadczenia emerytalnego) i przeliczenie wysokości emerytury za 3 lata wstecz.

Natomiast nowa ustawa emerytalna ma stanowić realizację tego wyroku, ale na zdecydowanie gorszych warunkach. Specustawa przeliczeniowa ustali zasady waloryzacji emerytur i stanie się narzędziem prawnym, które pozwoli ZUS na ponowne przeliczenie emerytur z urzędu. Jej główne wady, które można wywnioskować z przedstawionego projektu, to m.in.:

• Brak waloryzacji świadczenia emerytalnego;
• Brak możliwości wyrównania za ostatnie 3 lata – ZUS ustali jedynie nową wysokość emerytury na przyszłość, bez wypłaty wyrównania;
• Niższa wysokość emerytury – po przeliczeniu wysokości świadczeń emerytalnych przez ZUS, kwota emerytury będzie niższa w porównaniu z tą, którą teraz emeryci mogą wywalczyć sądzie.
• Ograniczenie uprawnień emerytów (np. zawężenie grupy beneficjentów do grupy konkretnych roczników kobiet i mężczyzn) i specyficzny mechanizm przeliczenia wysokości emerytury.

Jednak zgodnie z planem Rządu, ustawa ma wejść w życie dopiero 1 czerwca 2026 roku. Jest to termin dość odległy, dlatego warto działać już teraz.

Zaniżone emerytury powszechne po 1 stycznia 2013 roku. Co możesz zrobić?

Obecnie do przeliczenia wysokości emerytury i waloryzacji świadczeń emerytalnych na podstawie wyroku TK mają prawo osoby, które spełniają jednocześnie dwie przesłanki:

• Kryteria wiekowe: do waloryzacji świadczeń emerytalnych i przeliczenia wysokości emerytury mają prawo osoby urodzone w latach 1949-1968 (bez rocznika 1953).
• Data przejścia na emeryturę: przeliczeniem i waloryzacją emerytur decyzją TK objęto emerytów, którzy złożyli wniosek o wcześniejszą emeryturę przed 6 czerwca 2012 roku, a później wniosek o przyznanie emerytury powszechnej po 1 stycznia 2013 roku.

Osobom tym przysługuje waloryzacja świadczeń emerytalnych i przeliczenie wysokości emerytury za 3 lata wstecz. Oznacza to nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych zwrotu(!). Dlatego zwróć się do nas, zanim specustawa przeliczeniowa wejdzie w życie. Zawalczymy w Twoim imieniu o wzrost wysokości emerytury i waloryzację świadczenia emerytalnego.

Wątpliwości dotyczące waloryzacji emerytur

Co gorsza, nowa specustawa przeliczeniowa nie zawiera informacji na temat osób, które już weszły na drogę sądową. Co jeśli taka sprawa będzie w toku, a ustawa wejdzie w życie?

W przypadku poprzedniej, podobnej ustawy emerytalnej z 2020 roku, która dotyczyła rocznika 1953, postępowania sądowe zostały zawieszone, po czym ZUS otrzymał czas na wydanie decyzji. Po jej wydaniu, postępowania o wzrost wysokości emerytur zostały umorzone – jednak pod warunkiem, że decyzja ZUS zaspokajała roszczenie emeryta w całości (art. 2 ust. 4 ustawy zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19 czerwca 2020 r., publ. w Dz.U. z 2020 r. poz. 1222).

Co z nową podwyżką emerytur? Emeryci żądają wyrównania (i słusznie)

Prawdopodobnie nie stanie się tak w przypadku nowej ustawy emerytalnej, która wejdzie w życie 1 czerwca 2026 roku. Rząd wciąż nie uznaje wyroku TK, a nowa specustawa przeliczeniowa ma ograniczać ponowne przeliczenie emerytury na podstawie tego wyroku.

W rezultacie przewiduje się, że wysokość emerytury będzie niższa w porównaniu do w sytuacji, w której emeryt wygrywa sprawę w sądzie. Kolejną wadą jest brak waloryzacji. Według projektu, zmiany wysokości świadczenia mają być dokonywane przez ZUS z urzędu. Nowe przepisy będą też stosowane w odniesieniu do rent rodzinnych.

Dlatego podkreślamy, że postępowania sądowe warto wszczynać już teraz i kontynuować aż do czasu wejścia w życie nowej ustawy emerytalnej. Emerytury przyznane na podstawie ustawy prawdopodobnie będą niższe – czyli emeryt otrzyma mniej, niż w przypadku wygranej sprawy sądowej.

Uzyskaj ponowne ustalenie wysokości emerytury z Kancelarią VESTRA

Rządowa odpowiedź na wyrok TK w sprawie SK 140/20

Według wyroku TK w sprawie SK 140/20 wypłata wcześniejszej emerytury nie może być powodem do obniżenia emerytury powszechnej w przypadku osób, które:

• przeszły na emeryturę wcześniejszą przed 6 czerwca 2012,
• a później na emeryturę powszechną przyznawaną po 1 stycznia 2013 roku,

ponieważ emeryci ci nie wiedzieli, że po kilku latach ich świadczenia emerytalne zostaną obniżone.

Kilka dni temu Rząd zaproponował nową ustawę emerytalną, która będzie mniej korzystna dla emerytów niż dochodzenie przeliczenia wysokości emerytury drogą sądową. Jej przepisy mają m.in. ograniczać możliwość ustalenia nowej wysokości emerytury na podstawie wyroku TK i zmniejszać zakres beneficjentów (osób uprawnionych).

Poza tym zasady waloryzacji emerytur oraz ich przeliczenia mają być dość specyficzne. Choć nie znamy jeszcze szczegółów, regulacja ta może mieć negatywny wpływ na ustalanie wysokości emerytury. Prawdopodobnie zmniejszy ona przeliczane wysokości emerytur w stosunku do tego, co aktualnie zyskują w sądach emeryci na podstawie wyroku TK.

Prawnicy radzą: zgłoś się po przeliczenie emerytury już teraz

Rządowa odpowiedź na wyrok TK w sprawie SK 140/20.

Ze względu na przewidywane, mniej korzystne zapisy nowej ustawy emerytalnej, zachęcamy do tego, aby już teraz walczyć o zmianę wysokości świadczenia. Dopóki ustawa jest na etapie projektu, emeryci mogą uzyskać znacznie wyższe kwoty emerytury w sądach. A jeśli się im nie uda, mogą wnioskować o przeliczenie wysokości emerytury przez ZUS wtedy, gdy specustawa przeliczeniowa wejdzie w życie.

Nasza kancelaria pomaga w ponownym ustaleniu wysokości świadczenia. Jeśli jesteś w grupie, która przeszła na wcześniejszą emeryturę, a później miała obniżoną emeryturę powszechną, zapraszamy do kontaktu. Pomożemy Ci w ponownym ustaleniu wysokości emerytury i będziemy walczyć o Twoje prawa przed sądem.