VESTRA Świadczenie wspierające 2025-06-18 Dzięki działalności kancelarii prawnych i organizacji skierowanych do osób z niepełnosprawnością, coraz więcej osób zna zasady przyznawania świadczenia wspierającego. Jednym z kluczowych elementów w procesie udzielania tego rodzaju pomocy jest decyzja ustalająca poziom potrzeby wsparcia. Warto bowiem pamiętać, że świadczenie wspierające przysługuje wyłącznie po uzyskaniu odpowiedniej liczby punktów. To właśnie na tej podstawie określa się, czy i w jakim stopniu dana osoba może otrzymać świadczenie wspierające. W tym artykule omówimy najważniejsze informacje dotyczące decyzji poziomu potrzeby wsparcia, zasady jej ustalania, a także jak wpływa ona na wysokość świadczenia wspierającego. Czym jest decyzja ustalająca poziom potrzeby wsparcia? Kto wydaje decyzję? Decyzja poziomu potrzeby wsparcia to formalny dokument wydawany w formie decyzji przez WZON – Wojewódzki Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. Określa on, jaki poziom wsparcia jest niezbędny dla osoby z niepełnosprawnością. W praktyce oznacza to ocenę, jak bardzo dana osoba wymaga pomocy w codziennym funkcjonowaniu oraz w różnych sferach życia. Zasady przyznawania świadczenia wspierającego są z pozoru dość proste: musisz mieć 18 lat, uzyskać decyzję ustalającą poziom wsparcia, mieszkać w Polsce. Jednak ocena ustalająca poziom wsparcia jest tutaj kluczowym etapem, ponieważ to właśnie na jej podstawie podejmowana jest decyzja o ustaleniu prawa do świadczenia wspierającego. Bez prawidłowo przeprowadzonej oceny i wydania decyzji poziomu potrzeby wsparcia, osoba z niepełnosprawnością nie otrzyma świadczenia wspierającego. Dla kogo świadczenie wspierające? Świadczenie wspierające przysługuje osobie pełnoletniej (powyżej 18 r.ż.), mieszkającej w Polsce i posiadającej decyzję Wojewódzkiego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności. (WZON)W której poziom potrzeby wsparcia określono na poziomie minimum od 78 do 86 pkt (2025 rok). W 2026 roku świadczenie wspierające otrzymają osoby z poziomem potrzeby wsparcia od 70 do 77 punktów. Decyzja ustalająca poziom wsparcia nie jest tym samym, co ocena ustalająca poziom niepełnosprawności. Omawiany w tym artykule dokument jest określa liczbę punktów w skali 0-100, która wskazuje, w jakim stopniu dana osoba potrzebuje wsparcia w codziennym funkcjonowaniu. Podsumowując: Ocena poziomu potrzeby wsparcia – ocenia, jakiego wsparcia potrzebuje osoba z niepełnosprawnością w codziennym życiu; Orzeczenie o niepełnosprawności – ocenia stan zdrowia i stopień ograniczenia sprawności osoby niepełnosprawnej. Jak wygląda wydanie decyzji ustalającej prawo do świadczenia wspierającego? Złożenie wniosku o ustalenie poziomu wsparcia Świadczenie wspierające przysługuje tylko w przypadku uzyskania odpowiedniej liczby punktów. Dlatego proces ustalania poziomu potrzeby wsparcia rozpoczyna się od złożenia wniosku do Wojewódzkiego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności (WZON). Wniosek może złożyć nie tylko osoba z niepełnosprawnością, lecz także jej przedstawiciel ustawowy. Forma wniosku jest dowolna – można go złożyć zarówno w wersji papierowej, jak i elektronicznej, korzystając z systemu teleinformatycznego, w zależności od tego, która opcja jest wygodniejsza. Do wniosku należy dołączyć wypełniony kwestionariusz samooceny osoby niepełnosprawnej, który służy ocenie trudności w codziennym funkcjonowaniu w różnych obszarach życia. Analiza formalna i procedura oceny Po złożeniu wniosku przeprowadzana jest analiza formalno-prawna dokumentów. W przypadku stwierdzenia braków, wnioskodawca zostanie poproszony o ich uzupełnienie. Następnie przewodniczący wojewódzkiego zespołu wyznacza skład komisji oceniającej oraz termin przeprowadzenia oceny. Ocena może odbyć się w miejscu zamieszkania osoby zainteresowanej, siedzibie WZON lub innym miejscu wskazanym przez zespół. W ramach oceny przeprowadzane są: obserwacja, wywiad bezpośredni oraz analiza zdolności do samodzielnego wykonywania codziennych czynności. Procedura opiera się na określonych wskaźnikach, takich jak zdolność poruszania się, zmiana pozycji ciała czy korzystanie z transportu. Uzyskanie decyzji ustalającej poziom wsparcia Na podstawie wyników oceny ustala się poziom potrzeby wsparcia, wyrażony w skali od 0 do 100 punktów. Decyzja zawiera także opis trudności w funkcjonowaniu oraz wartości przypisane poszczególnym ocenianym czynnościom. Dokument ten jest podstawą do ubiegania się o świadczenie wspierające. Złożenie wniosku o przyznanie świadczenia wspierającego do ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych) Dopiero po wszystkich czynnościach związanych z oceną poziomu potrzeby wsparcia osoby niepełnosprawnej i wydaniu decyzji WZON, można złożyć wniosek do ZUS.Bez uzyskanej decyzji ZUS pozostawi wniosek bez rozpatrzenia! Na co powinny przygotować się osoby z niepełnosprawnością? Zakres wykonywania czynności Ocena przeprowadzana przez WZON to formalna analiza stopnia niesamodzielności osoby z niepełnosprawnością, czyli określenie, w jakim zakresie wymaga ona wsparcia w codziennych czynnościach takich jak jedzenie, poruszanie się, ubieranie, higiena osobista czy komunikacja. Na podstawie tej oceny osoba otrzymuje punktację w skali od 0 do 100. Im wyższa liczba punktów, tym większa potrzeba wsparcia oraz wyższa przysługująca kwota świadczenia wspierającego. WZON bierze pod uwagę między innymi: Stan zdrowia oraz rodzaj niepełnosprawności; Stopień samodzielności w podstawowych czynnościach życiowych; Zdolność do funkcjonowania społecznego; Potrzebę opieki lub pomocy ze strony innych osób; Możliwość samodzielnego korzystania z usług publicznych, leczenia, transportu i innych niezbędnych działań. Kwestionariusz samooceny a decyzja o poziomie wsparcia Integralną częścią procesu ustalania poziomu potrzeby wsparcia jest kwestionariusz samooceny trudności w zakresie wykonywania czynności związanych z funkcjonowaniem. Dokument ten stanowi ważne narzędzie diagnostyczne, które pozwala na zebranie informacji o samodzielności i potrzebach osoby ubiegającej się o świadczenie wspierające. Kwestionariusz jest wypełniany przez osobę zainteresowaną i obejmuje szereg pytań dotyczących codziennych czynności takich jak: poruszanie się, ubieranie się, jedzenie, komunikowanie się, utrzymanie higieny, wykonywanie czynności domowych. Odpowiedzi na pytania mają na celu określenie, na ile dana osoba radzi sobie z tymi zadaniami samodzielnie, a w jakim zakresie potrzebuje wsparcia lub pomocy innych osób. Wypełniony kwestionariusz jest następnie analizowany przez specjalistów dokonujących oceny ustalającej poziom potrzeby wsparcia. Dane z samooceny stanowią ważny element całościowego obrazu funkcjonowania osoby, pozwalając na bardziej precyzyjne i indywidualne dopasowanie poziomu wsparcia. Cechy świadczenia wspierającego: teoria a praktyka Zgodnie z założeniami ustawy, która określa zasady przyznawania świadczenia wspierającego, ocena poziomu wsparcia miała być przeprowadzana przez dwóch specjalistów wybranych spośród takich zawodów jak: fizjoterapeuci, pedagodzy, pedagodzy specjalni, pracownicy socjalni, doradcy zawodowi czy pielęgniarki. Jednak od początku funkcjonowania świadczenia wspierającego pojawiają się problemy. Najważniejszym z nich jest zbyt długi czas oczekiwania na decyzję. Uzyskać decyzję ustalającą poziom wsparcia nie jest łatwo Pomimo jasno wskazanych zasad przyznawania świadczenia wspierającego, pojawiły się różne problemy i wyzwania w związku z działaniem WZON. Do najważniejszych należą: Opóźnienia – mimo ustawowego limitu 3 miesięcy, oczekiwanie na ocenę często wynosi wiele miesięcy, a w niektórych częściach kraju aż półtora roku. Przyczyną jest ogromna liczba wniosków (w 2024 roku ponad 380 tys.), niedobory kadrowe w zespołach orzekających i procedury ręczne (70% wniosków w formie papierowej). Niespójne decyzje i odwołania – duża część decyzji ustalających poziom potrzeby wsparcia nie odzwierciedla faktycznej sytuacji os. niepełnosprawnej. Osoby całkowicie zależne od opiekunów mogą otrzymać zbyt mało punktów, co skutkuje brakiem lub minimalnym świadczeniem i koniecznością składania odwołań. Kiepska jakość oceny, która ma celu ustalanie poziomu wsparcia – niektóre badania są powierzchowne, trwają kilkanaście minut i nie uwzględniają specyfiki niepełnosprawności, zwłaszcza neurologicznych i intelektualnych. Jakie są skutki opóźnień w wydawaniu oceny poziomu wsparcia? Opóźnienia w przyznaniu świadczenia prowadzą do problemów finansowych, zwłaszcza gdy świadczenie pielęgnacyjne zostaje utracone, a nowe wsparcie nie jest wypłacane na czas. Brak możliwości łączenia świadczeń (np. ze świadczeniem pielęgnacyjnym) dodatkowo pogarsza sytuację. Od czego zależy wysokość świadczenia wspierającego? Ile wynosi świadczenie? Warto podkreślić, że wysokość świadczenia wspierającego zależy od dwóch czynników. Oceny poziomu potrzeby wsparcia (ile punktów dostaniesz) oraz wysokości renty socjalnej. Prawo do świadczenia wspierającego mają wyłącznie osoby z punktami poziomu potrzeby wsparcia od 78 do 86 pkt (rok 2025). Po drugie, wysokość świadczenia wspierającego jest powiązana z wysokością renty socjalnej w 2025 roku (1878,91 zł.). Ile wynosi więc wysokość świadczenia wspierającego w 2025 roku? W zależności od decyzji określającej poziom potrzeby wsparcia, kwota świadczenia może mieścić się w kwocie od 751,56 zł (co stanowi 40% renty socjalnej) do nawet 4133,60 zł miesięcznie (najwyższy poziom potrzeby, wsparcie pełne, czyli 220% renty socjalnej). Ponadto wyznaczono etapy wdrażania świadczenia wspierającego – od przyszłego roku przyznanie świadczenia wspierającego będzie możliwe od 70 punktów potrzeby wsparcia. Renta socjalna 2025 a świadczenie wspierające W rezultacie osoby z niepełnosprawnością mogą otrzymać świadczenie wspierające (od 1 marca 2025 do 28 lutego 2026 roku) w następujących kwotach: 40% renty socjalnej – 751,56 zł, 60% renty socjalnej – 1127,35 zł, 80% renty socjalnej – 1503,13 zł, 120% renty socjalnej – 2254,69 zł, 180% renty socjalnej – 3382,04 zł, 220% renty socjalnej – 4133,60 zł. Przy przyznawaniu kwoty świadczenia wspierającego nie uwzględnia się kryterium dochodowego. Czas na wydanie decyzji WZON. Kto nie otrzyma świadczenia? Decyzja ustalająca poziom potrzeby wsparcia – co trzeba o niej wiedzieć? Czas oczekiwania na decyzję WZON powinien wynosić 3 miesiące od daty złożenia wniosku. Niestety tak nie jest. Jeśli WZON przekroczy ten termin, osoba ubiegająca się o świadczenie wspierające traci prawo do jego pobierania. W efekcie nie otrzymuje niezbędnych środków finansowych, które jej przysługują. Brak należnego świadczenia uniemożliwia osobom z niepełnosprawnościami dostęp do wsparcia finansowego, które jest przede wszystkim przeznaczone dla osób wymagających specjalistycznej, całodobowej opieki – często schorowanych, starszych i znajdujących się w trudnej sytuacji rodzinnej. Jesteś jedną z tych osób? Zgłoś się do nas. Ponadto warto podkreślić, że świadczenie wspierające przysługuje tylko osobom z decyzją WZON, które nie przebywają w specjalistycznych placówkach leczniczych. W rezultacie ustalenie prawa do świadczenia wspierającego nie przysługuje osobie, która znajduje się w: domu pomocy społecznej, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, rodzinnym domu pomocy, innej placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom z niepełnosprawnościami. Warto zaznaczyć, że w tej sprawie odbyły się interwencje Rzecznika Praw Obywatelskich, o czym pisaliśmy w jednym z naszych artykułów: Rzecznik Prawo Obywatelskich o świadczeniu wspierającym Złóż wniosek o świadczenie wspierające lub odwołanie od decyzji Decyzja ustalająca poziom potrzeby wsparcia – co trzeba o niej wiedzieć? Decyzja ustalająca poziom potrzeby wsparcia jest fundamentalnym elementem systemu wsparcia osób wymagających pomocy. To ona przesądza o przyznaniu świadczenia wspierającego oraz o jego wysokości. Zrozumienie zasad ustalania poziomu wsparcia i procedur z tym związanych jest ważne dla każdego, kto chce skorzystać z tego rodzaju pomocy. Pamiętajmy, że potrzeby wsparcia oceniane są indywidualnie, a proces ustalania poziomu jest kompleksowy i oparty na analizie konkretnej sytuacji. Dzięki temu możliwe jest przyznanie adekwatnego świadczenia wspierającego, które realnie poprawia jakość życia. Jak uzyskać świadczenie lub złożyć wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy? Jeśli nie zgadzasz się z poziomem wsparcia wydanym przez WZON i chcesz ponownie ubiegać się o przyznanie świadczenia wspierającego, zapraszamy do kontaktu. Jako Kancelaria Prawna zajmujemy się m.in. szeroko pojętym ustaleniem prawa do świadczenia wspierającego. Pomagamy osobom niepełnosprawnym w uzyskaniu pozytywnej decyzji poziomu potrzeby wsparcia. Składamy odwołania, ponaglenia do WZON i wnioski osoby niepełnosprawnej do właściwych organów. Pomożemy Ci nie tylko uzyskać decyzję ustalającą poziom wsparcia, ale też przeprowadzimy Cię przez wszystkie etapy postępowania. www.vestra.info -