Jak złożyć wniosek o odszkodowanie za represje?

Jak złożyć wniosek o odszkodowanie za represje?

Osoby pokrzywdzone za działalność na rzecz niepodległego Państwa Polskiego w czasach PRL mogą ubiegać się o odszkodowanie i zadośćuczynienie za represje. W ten sposób państwo polskie dokonuje rekompensaty finansowej za traumy i skutki represji komunistycznych.

Niestety wiele osób represjonowanych wciąż nie wie, że ma takie prawo. Co gorsza, dochodzenie odszkodowania wymaga dopełnienia wielu skomplikowanych formalności. Nie wystarczy samo złożenie wniosku o odszkodowanie za represje. Dochodzenie rekompensaty to proces, który wymaga kompletowania i składania wielu dokumentów, a następnie walki o swoje prawa w sądzie.

Czy warto? Zdecydowanie tak. Kwoty odszkodowań mogą być naprawdę wysokie. Z naszej praktyki wynika, że najczęściej sięgają od kilkudziesięciu do kilkuset tysięcy złotych. Jak złożyć wniosek o odszkodowanie za represje? Jakie dokumenty są potrzebne? I kto (oprócz samych represjonowanych) kwalifikuje się do rekompensaty finansowej? Odpowiadamy.

Represje PRL. Czym jest Ustawa lutowa?

Prawo do odszkodowania za represje wynika z przepisów ustawy z dnia 23 lutego 1991 r., potocznie zwanej ustawą lutową. Wskazana ustawa uznaje za nieważne orzeczenia wydane wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.

Kto ma szanse na odszkodowanie i zadośćuczynienie od Skarbu Państwa?

Rekompensata przysługująca osobom represjonowanym może mieć formę zadośćuczynienia lub odszkodowania za represje. Jako „represje” należy rozumieć różne formy prześladowania przewidziane ustawą: wyrok, areszt, zatrzymanie, pozbawienie życia, internowanie, pobyt w tzw. wojskowych środkach internowania. Warto podkreślić, że według Ustawy lutowej w polskim prawie uwzględnia się:

Represje radzieckie:

• Odszkodowanie za represje stalinowskie – dotyczy osób mających prawo do odszkodowania za represje stalinowskie, którym były poddawane w okresie od 1 lipca 1944 roku do 31 grudnia 1956 roku.

polskie:

• Odszkodowanie za represje czasów PRL – czyli ze strony komunistycznego reżimu. Do tej rekompensaty finansowej są uprawnione osoby niesłusznie skazane przez władze komunistyczne i prześladowane za działalność niepodległościową. Najpierw, jednak sąd okręgowy musi stwierdzić nieważność orzeczenia wydanego wobec osoby represjonowanej przez władze komunistyczne.

polskie lat 80.:

• Odszkodowanie za represje stanu wojennego – chodzi o osoby niesłusznie represjonowane w okresie stanu wojennego, czyli te, wobec których zapadła decyzja o internowaniu (bez względu na to, czy decyzję faktycznie wykonano).
• Odszkodowanie za przymusową służbę wojskową w okresie od 1 listopada 1982 roku do 28 lutego 1983 roku.

Poza tym istnieje rozróżnienie na odszkodowanie za represje i zadośćuczynienie za represje. Są to dwa odrębne roszczenia.

Zadośćuczynienie za represje, czyli za krzywdy niematerialne

Zadośćuczynienie przysługuje za szkody niemajątkowe. W tym przypadku bada się głównie traumy i skutki represji pod kątem wpływu na psychikę oraz samopoczucie poszkodowanego. Ten rodzaj roszczenia przysługuje osobom represjonowanym ze względu na krzywdę wynikłą z ich negatywnych przeżyć, np. cierpień fizycznych lub psychicznych.

W rezultacie wniosek o zadośćuczynienie za represje składa się wtedy, gdy represje czasów PRL wyrządziły szkody na osobie. Ten rodzaj rekompensaty finansowej pełni funkcję kompensacyjną za negatywne przeżycia. Sprawia to, że ustalanie wysokości zadośćuczynienia jest trudniejsze i bardziej zindywidualizowane niż w przypadku odszkodowania.

Odszkodowanie za represje PRL, czyli za szkody materialne

Odszkodowanie za represje przysługuje osobom poszkodowanym w czasach PRL w ramach strat finansowych i materialnych. To forma rekompensaty finansowej, która obejmuje szkody majątkowe.

Aby otrzymać odszkodowanie za represje stalinowskie, represje czasów PRL lub za internowanie w stanie wojennym, trzeba przedstawić w sądzie dokumenty i dowody poniesionych strat majątkowych oraz złożyć wniosek do właściwych instytucji państwowych.

Uzyskanie odszkodowania dla represjonowanych

Jak wspomnieliśmy na początku artykułu, samo złożenie wniosku nie wystarczy. Faktem jest, że ofiary represji stalinowskich i represji czasów PRL muszą zgłosić roszczenie w sądzie okręgowym lub wojskowym sądzie okręgowym, który wydał postanowienie o nieważności orzeczenia. Jednak przed złożeniem wniosku muszą zebrać też całą niezbędną dokumentację potwierdzającą represje, m.in. dowody z IPN, dokumentację medyczną poszkodowanego, dowody poniesionych szkód materialnych, krzywd psychicznych itp.

Co więcej, wniosek o odszkodowanie za represje powinien zawierać nie tylko dane osobowe poszkodowanego, ale też informacje dotyczące rodzaju i okoliczności doznanych krzywd wraz z dokumentami potwierdzającymi fakty i okoliczności. To bardzo ważne, dlatego wypełnienie wniosku najlepiej zlecić doświadczonemu prawnikowi. Później trzeba dochodzić odszkodowania za represje we właściwym sądzie okręgowym, przedstawiając stosowną argumentację.

Jak widać, złożenie wniosku to tylko pierwszy krok w dochodzeniu odszkodowania za internowanie, represje stalinowskie lub represje czasów PRL. Nawet jeśli nie skorzystasz z profesjonalnej pomocy w uzyskaniu dokumentów i złożeniu wniosku, to wsparcie prawne i tak będzie niezbędne na kolejnych etapach postępowania.

Dlatego nasza kancelaria prawna oferuje Ci kompleksowe usługi z zakresu represji komunistycznych. Od lat walczymy o wysokie rekompensaty dla ofiar represji stalinowskich i czasów PRL. Nasze działania są transparentne. Na bieżąco publikujemy swoje wyniki. Wyroki sądu w prowadzonych przez nas sprawach wraz z wysokością odszkodowania znajdziesz więc w sekcji Wyroki, a także na naszym blogu.

Komu przysługuje odszkodowanie za czasy PRL?

Odszkodowanie za czasy PRL to ogólne określenie rekompensaty finansowej za represje komunistyczne. Przysługuje pokrzywdzonym przed organy ścigania i wymiaru sprawiedliwości. Jeśli jednak poszkodowany zmarł, prawo do odszkodowania przechodzi na jego małżonka, dzieci i rodziców.

Komu przysługuje odszkodowanie za czasy stalinowskie?

Tak samo, jak w przypadku odszkodowania za niesłuszne skazanie czy prześladowania czasów PRL, tak i w przypadku represji stalinowskich przysługuje odszkodowanie za traumy i skutki represji. Mają do tego prawo sami poszkodowani, ale po ich śmierci uprawnienie przechodzi na rodzinę osoby represjonowanej.

Czy rodzina osoby represjonowanej może ubiegać się o rekompensatę?

Zgodnie z powyższym, rodzina osoby represjonowanej może ubiegać się o rekompensatę finansową od Skarbu Państwa. Przed tym konieczne jest nie tylko przygotowanie wniosku o odszkodowanie, ale też analiza prawna sytuacji konkretnej osoby niesłusznie represjonowanej. Ponadto sąd okręgowy może zasądzić od Skarbu Państwa pokrycie części lub całości kosztów symbolicznego upamiętnienia osoby niesłusznie represjonowanej.

Chcesz wiedzieć więcej? Zapraszamy do kontaktu. Jeśli jesteś małżonkiem osoby represjonowanej, jej dzieckiem lub rodzicem – zgłoś się do nas. Od lat walczymy o zadośćuczynienie za krzywdy osób represjonowanych.

Dzieci osób represjonowanych. Co mówi Ustawa lutowa?

Kolejną ważną informacją jest fakt, że do rekompensaty finansowej mogą być uprawnione również dzieci matek represjonowanych w czasach PRL. Jakie warunki trzeba spełnić? Otóż dzieci matek represjonowanych mogą uzyskać odszkodowanie dla siebie wtedy, gdy ich matka prowadziła działalność niepodległościową na rzecz niepodległego bytu RP i została zatrzymana lub aresztowana (nie musiała być skazana wyrokiem, powinna jedynie spełniać te przesłanki).

Do rekompensaty mają więc prawo dzieci, które:

• Urodziły się lub przebywały z matką w więzieniu lub miejscu odosobnienia na podstawie unieważnionego orzeczenia wydanego wobec matki;
• Ich matka była z nimi w ciąży w trakcie pobytu w więzieniu lub miejscu odosobnienia (na podstawie unieważnionego orzeczenia wydanego wobec matki).

Jeśli więc spełniasz którąś z powyższych przesłanek, możesz ubiegać się odszkodowania za traumy i skutki represji komunistycznych.

Jakie dokumenty są potrzebne do dochodzenia odszkodowania?

Do dochodzenia odszkodowania za represje stalinowskie i czasów PRL wymagany jest szereg dokumentów, m.in. z Instytutu Pamięci Narodowej, dokumenty archiwalne, postanowienia i wyroki sądowe, dokumentacja medyczna, niekiedy pozyskanie dokumentów z zagranicy itp. Inne ważne czynności to: prawidłowe złożenie wniosku do sądu okręgowego, stwierdzenie nieważności orzeczenia przez sąd (jeśli takie orzeczenie się pojawiło i jest to niezbędne), oraz przedstawienia dowodów krzywd i szkód, które pozwolą ustalić prawo do rekompensaty finansowej i umożliwią określenie wysokości odszkodowania lub zadośćuczynienia za represje.

Ile wynoszą kwoty odszkodowania? Przykładowe wyroki sądu

Bez względu na to, czy chodzi o represje stanu wojennego, represje stalinowskie czy PRL, otrzymać odszkodowanie może każda osoba represjonowana lub osoba uprawniona, tj. małżonek, rodzic, dziecko. Dotyczy to jednak wyłącznie ludzi, których czyny w czasach komunizmu można określić jako działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego.

Wysokość odszkodowania lub uzyskanego zadośćuczynienia zależy od rozmiaru doznanych krzywd. Z tego względu kwoty wahają się od kilkudziesięciu do nawet milionów złotych, np. w przypadku osób pozbawionych życia lub wolności przez wiele lat. Nasza kancelaria prawna walczy o to, aby w sądzie dochodzić najwyższej możliwej kwoty odszkodowania. Potrzebujesz konkretnych danych? Zapoznaj się z przykładowymi wyrokami sądu.

Wsparcie prawne: zadośćuczynienie i odszkodowanie za represje

Jeśli chcesz otrzymać odszkodowanie za represje, zgłoś się do nas. Jako kancelaria prawna z doświadczeniem w tematyce represji PRL, represji stanu wojennego i stalinowskich represji na narodzie polskim, gwarantujemy pełne wsparcie prawne na każdym etapie postępowania.

Z nami nie tylko złożysz wniosek o odszkodowanie – otrzymasz kompleksową pomoc w uzyskaniu dokumentów, stwierdzeniu nieważności orzeczenia, oraz udowodnieniu w sądzie wysokości krzywd i szkód, które potwierdzają Twoje szkody majątkowe i niemajątkowe.

Pamiętaj też, że otrzymać odszkodowanie mogą dzieci matek represjonowanych oraz najbliższa rodzina osoby represjonowanej w przypadku jej śmierci. Dlatego jeśli jesteś małżonkiem lub dzieckiem poszkodowanego, nie czekaj aż roszczenie się przedawni.

Zapraszamy do kontaktu i bezpłatnej analizy Twojej sprawy. Uzyskamy dla Ciebie należne odszkodowanie w najwyższej możliwej kwocie.